Son zamanlarda sosyal medyada buz havuzuna girerek sağlıklı ve dinç kaldıklarını iddia edenleri ve birbirlerini düelloya davet edenleri görmeye başladık. Bu nedenle insanların beyin kanaması, ritim bozukluğu ve kalp krizi geçirdiği haberleri gelmeye başladı. Sıcaktan bunalanlar, alternatif sağlık yolları denemeyi sevenler ve hatta belki de ekonomik zorlukların gerginliğini sıra dışı işlerle unutmaya çalışanlar bu konuya ayrı bir ilgi gösteriyor.
Vücudun normal sıcaklığı 36-37 santigrat derecenin ortasındadır. Vücut ısısı 35 santigrat derecenin altına düştüğünde ve 37.5 santigrat derecenin üzerine çıktığında metabolik değişiklikler oluşmaya başlar. Dış ortamın ısısının değişmesi ile birlikte deri ve cilt altı yağ dokusu ter bezleri ile birlikte bu ısı değişimine uyum sağlamaya çalışır. Soğukta damarlar kasılır, sıcakta ise gevşer ve tepki verir. Bu maruz kalma ile kalp atış hızı ve kan basıncı saniyeler içinde hızla değişir. Cilde temas eden dış ortamın sıcaklığı düşük olduğunda (duş almak, denizde yüzmek, şok banyosu yapmak vb.) sıcaklığa oranla reaksiyonun büyüklüğü ortaya çıkar.
Sıcaklık düşüşünün dereceleri vardır. Bunları serin, soğuk, çok soğuk ve dondurucu olarak sıralayabiliriz. Banyo yaparken ideal su sıcaklığı 37-41 derece arasıdır.
Temizlenmek için hafif ılık bir su ihtiyacı hissederiz. 41 derecenin üzerindeki hamamların kullanım sıklığı genellikle kaplıcalardır. 41 derecenin üzerindeki banyolarda sağlık açısından bazı önlemlerin alınması gerekmektedir. Soğuk su ile temas halinde serinlemek için girilen deniz veya havuz suyunun sıcaklığı genellikle 20 ila 30 derece arasındadır. Örneğin Antalya’da deniz sıcaklığı yazın 28-30 derece iken kuzey Ege kıyılarında 20-22 derece civarında olabiliyor. Vücut bu sıcaklıkları tolere eder ve herhangi bir risk oluşturmaz. 18 derecenin altında ise özellikle cilt altı yağ dokusu ince olanlar, kalp damar hastaları, tansiyon ve şeker hastaları olumsuz etkilenmeye başlar. 12 santigrat derecenin altında ise bu risk karşı konulamaz hale gelir. Bu ortamda soğuğa maruz kalma süresi de oldukça değerlidir. Birkaç saniyelik soğuk etki ile dakikalara yayılan soğuk etkinin oluşturacağı risk aynı seviyede olmayacaktır.
Genç ve sağlıklı bireylerin özellikle saunadan sonra kısa süreli şok havuzuna girerek kendilerini daha dinç hissettiklerini sıklıkla duyarız. Ancak unutulmamalıdır ki damar hastalığı, tansiyon ya da ritim bozukluğu olan genç bir birey bile çok nadir de olsa tehlikeli bir sonuçla karşılaşabilir. Damar hastalığı olmamasına rağmen tabanda sinsi ve ölümcül bir ritim bozukluğunun varlığı genç ve sağlıklı görünen bireylerde bile kolay bir tetikleme ile ani ölüme neden olabilir.
Soğuğun tıbbi olarak faydalı olabileceğini düşündüğümüz durumlar da vardır. Örneğin travma sonrası o bölgeye soğuk uygulamak en kolay ve etkili tedavilerden biridir. Yeniden damar yetmezliği olanlarda duştan sonra bacaklara soğuk su uygulanmasında fayda vardır. Acil servise kalp durması ile getirilen bir hastada beyin ödemini azaltmak için ağır bakım kuralları çerçevesinde hipotermi tedavisi uygulanmaktadır. Ancak bu tedavilerin varlığı, soğuk duş tedavisinin herkes için faydalı olabileceği anlamına gelmez. Bunun için kritik sıcaklık değerinin kalp damar hastaları için “18 derece”, sağlıklı bireyler için “12 derece” olduğunu söyleyebiliriz. Sağlıklı olmakla birlikte daha düşük derecelere maruz kalmanın sağlık önlemleri açısından kesinlikle daha kısa sürelere sahip olmasına azami özen gösterilmelidir.
Kuzey ülkelerinden buzlu havuzda veya denizde yüzme görüntüleri size anlamsız bir kalp vermesin. Alkol tüketimi fazla olan kişilerde deri altı yağ dokusu daha kalın olduğu için bu kişiler soğuktan nispeten daha az etkilenirler.
senin hayatın; Trafikte yeşil, sarı ve kırmızı ışıkların tanımlayabileceği biyolojik sınırlar olduğunu ve “zaman” ve “değer”in herkes için farklı olabileceğini unutmayalım. Lütfen sarı ışıkta geçip kırmızı ışıkta geçebilen insanlara gönül vermeyelim. Sağlıkla ve esenlikle kalın…
WebTwitterInstagramFacebookLinkedIn
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamen yazarların orijinal niyetleridir ve Onedio’nun yayın politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
